Hoe werkt een hoogveen?
Water is essentieel voor hoogvenen, zowel voor de ontwikkeling, als voor de instandhouding en het herstel ervan. Voor hoogvenen is het noodzakelijk dat regenwater het hele jaar door beschikbaar is voor de planten. Ook in droge perioden, waarin het weinig regent, moet het nat genoeg zijn. De veenmossen en het veenpakket spelen daarin een onmisbare rol.
Voor een goed begrip van het functioneren van een hoogveen is het essentieel om te begrijpen dat veen, planten en water nauw met elkaar samenhangen en helemaal van elkaar afhankelijk zijn.
- De planten (en vooral de veenmossen) bepalen de vorming van het veen en de eigenschappen ervan, zoals het vasthouden en doorlaten van water.
- De waterhuishouding (kwaliteit en hoeveelheid) bepaalt welke planten er groeien, of veen wordt gevormd en de structuur van het veen.
- De veenstructuur en de vorm van het veenpakket bepalen hoe het water in het hoogveen stroomt en hoe stabiel de waterstand is.
Deze onderlinge verbanden betekenen ook dat als één van de onderdelen verandert, de andere onderdelen ook veranderen. Niet perse meteen, maar op den duur onvermijdelijk. Een goed functionerend hoogveen kan zichzelf in stand houden.
Een hoogveen is een ingewikkeld systeem. Bij de onderwerpen in het menu aan de linkerzijde worden de verschillende aspecten en lagen van het hoogveensysteem behandeld.
In een veensysteem ('mire') zijn water, planten en veen ('peat') onderling sterk van elkaar afhankelijk. Overgenomen uit: Global Peatland Restoration Manual (Schumann & Joosten 2008).
Het plantendek op het veen, het veenpakket en de waterhuishouding hangen sterk met elkaar samen. Het graven of juist dempen van greppels in hoogvenen heeft daardoor grote gevolgen voor de werking en de vegetatie van het hoogveen.