Is herstel van soortenrijke overgangen mogelijk?
Gradiënten tussen hoogveenkernen en het omringende landschap vormen een belangrijk habitat voor bedreigde soorten van het hoogveenlandschap. Het herstel van dergelijke gradiënten is dan ook een van de kernopgaven voor de Nederlandse hoogveenrestanten. Extensieve cultuurlanden of natuurontwikkeling op voormalige landbouwgrond bieden als onderdeel van het hoogveenlandschap een belangrijke aanvulling op het voedselaanbod, dat in voedsel- en mineraalarme hoogveenkernen beperkt is.
De geohydrologische situatie van het hoogveen en het aangrenzende landschap zijn sterk bepalend voor de kwaliteiten die in de bufferzone of overgangszone gerealiseerd kunnen worden en de potenties die er zijn voor planten- en diersoorten. Historische en buitenlandse referenties helpen om een beeld te vormen van de opbouw en de soortensamenstelling van gradiënten in hoogveenlandschappen en de variatie daarin. Om de mogelijkheden en beperkingen voor herstel van soortenrijke overgangen goed in beeld te krijgen, is het belangrijk vooraf een goede analyse te maken van de specifieke terreinsituatie, in samenhang met de doelen die voor het hoogveenreservaat gelden.
Beeld van een overgang (gradiënt) van de hoogveenkern (rechts), via overgangsveen (midden, vooraan) naar een broekbos (achtergrond) in het grotendeels intacte hoogveenlandschap Nigula (Estland).